Aile fotograf arsivimizde yaptıgımız incelemelerde, 1960'lar ve 1980'ler arasında Istanbul gece hayatında ve özellikle dansözlerle çekilmis birçok fotografa rastladık. Bütün bu fotograflar bir dönemin eglence kültürünün bugüne ulasmıs tanıklarıydılar. Daha detaylı arastırdıkça bu fotografların çekildigi yerleri de ögrendik: Canlı Balık Restaurant, Azderoglu, Lido...vb. Bu yazımızda sizlerle 1960'lardan 1980'lere İstanbul'un gece hayatını, restoranlarını, gece kulüplerini ve tavernalarını aile arsivimizden fotograflar ve anılar dogrultusunda paylasacagız.
Insan hayatında eglence ve kutlamalar önemli bir yere sahiptir. Herkes yemeyi, içmeyi ve eglenmeyi sever. Ailemizde dogum günleri, isim günleri, yıldönümleri, aile ziyaretleri, dini bayramlar ve bu gibi günler her zaman bir eglenceyle kutlama sebebi olmustur. Sürekli degil ama bu kutlamaların bir kısmı güzel restoranlar, tavernalar ve gece kulüplerinde gerçekleşmekteydi. Arsivimizdeki fotografları inceledikçe, Sarıyer Canlı Balık Restaurant'ta çekilmis birçok fotograf ile karsılastık. Canlı Balık Restaurant bir dönem Istanbul'un en ünlü mekanlarından biriydi. Koulurgioti ailesinin burada çok fotograf çekmesinin sebebi bu restorana yakın oturmaları ve Dimitrios Koulurgioti'nin burada çalısmasıdır diyebiliriz. Arsivimizde çok sayıda fotografı bulunan ikinci mekan, Azderoglu Restaurant. Bu restoran Bogaz'da çok meshurdu ve sanki Stavros Vafiadis'in en gözde mekanlarından biriydi. Ardından Lido Restaurant, Yeniçeri Restaurant ve Kervansaray Nightclub'dan çok sayıda fotograf arsivimizden çıkmıstır. Gelin kronolojik olarak bu mekanları anlatmaya, fotograflarımız ve efemeralar üzerinden baslayalım.
Canlı Balık Restaurant / Sarıyer - Istanbul; 1960'lar
Canlı Balık Restaurant, Sarıyer'de Istanbul Bogazı'nın hemen yanında bulunan dönemin en popüler balık restoranlarından biriydi. Aile büyüklerimizden ögrendigimize göre, Canlı Balık Restaurant'ın ilk sahibi Ermeni bir adamdı ( bazı hikayelere göre Italyan ); fakat daha sonra Sarıyer'de iyi tanınan Urcan'a satılmıstı. Restoranın ismi çok bilindik oldugu için, yeni sahibi ismi degiştirmemis sadece basına kendi ismini koyarak 'Urcan Canlı Balık Restaurant' olarak isi devam ettirmisti. Burası o kadar ünlü bir mekandı ki, Resad Ekrem Kocu'nun ünlü Istanbul Ansiklopedisi'nde (1963) bile karsımıza çıkmıstır. Gelin bu kitapta Canlı Balık Restaurant hakkında ne yazılmış okuyalım.
CANLIBALIK LOKANTASI - Sarıyer vapur iskelesinin hemen yanında; burası 1934 tarihine kadar Sirketi Hayriye tarafından kır kahvesi olarak isletilmekteydi. Sonraları muhtelif sahıslar tarafından zamanın yenilikleri ilavesiyle içkili lokanta olarak Ikinci Cihan Savasına kadar idare edildi. 1947 senesinden bu yana müzikli, içkili lokanta olarak bir ortaklık tarafından idare edilmektedir. Denize dogru uzanan terasıyla beraber 900 metrekareyi kaplayan müessese, bir bahçe
tarzında düzenlenmistir. Bogazın en güzel yerlerinden olan mevkii itibariyle lokanta, bilhassa mehtaplı gecelerde çok kalabalık olur.
Her aksam ve Pazar günleri ögle yemeklerinde müzik vardır; gazinoda çalışan orkestralar mevsimden mevsime degistirilir. Kıs mevsiminde ögle; yaz ,aylarında ise aksam yemeklerinde umumiyetle turistlere rastlanır. Ticari toplantıların, hususi ziyafetlerin ve kokteyllerin de verildigi, yerli ve yabancı sahsiyetlerin ugragı olduğu Canlıbalık Lokantası, Turistik sınıfa dahil bir müessesedir. 25 - 30 personelin daimi çalıştıkları bu lokanta bizzat müessisleri tarafından idare edilmekte olup, ayrıca bir de Amerikan bar'ı ihtiva etmektedir. (Aralık 1962).
1960'lar Dimitrios Canlı Balık önünde, Sarıyer
Canlı Balık Restaurant'ın ailemiz hatıraları içerisinde, özellikle Koulurgioti Ailesi anılarında çok önemli bir yeri vardır. Bunun nedeni, Dimitrios Koulurgioti'nin 1960 ve 1970'li yıllarda burada çalısmasıdır. Yukarıdaki fotografta Dimitrios Koulurgioti'yi takım elbisesi içerisinde Canlı Balık Restaurant önünde poz verirken görmektesiniz. Dimitrios 1940'lı yıllarda henüz çocuk yasta Imroz'dan Istanbul'a göç etmistir. Burada birçok restaurantta çalısmıs ve 1960'lı yıllarda ise Canlı Balık Restaurant'ta ise baslamıstır.
1960-70'ler Dimitrios Koulurgioti Canlı Balık Günleri
Dogal olarak, Dimitrios Koulurgioti burada gece gündüz çalıstıgı için birçok anı biriktirmistir. Bu restaurantta bir çok ünlü sima ile karsılasmıstır. Marlon Brando, Burt Lancaster, James Baldwin... Burt Lancaster ile tanıstıgını kendisinden dinledigimiz için bilmekteyiz. Belki Dimitrios, Zeki Müren'i de onun buraya sık ziyaretleri sırasında dinleme sansına erismistir.Asagıda sizlerle arsivimizden Dimitrios da dahil olmak üzere, Urcan Canlı Balık Restaurant ekibinin bir fotografını paylasıyoruz.
1970'ler Canlı Balık Restaurant Ekibi - Dimitrios soldan ayakta 4.
Koulurgioti ailesi özel günlerini burada kutlardı. 1960'ların sonu ve 1970'lerin basından, Atina'ya göç etmelerinden önce, burada çekilmis birçok fotografın olması bize bunu göstermektedir. Canlı Balık Restaurant hakkında söyleyeceklerimizi noktalamadan, sizlerle asagıda Theodora Koulurgioti'nin burada dansöz ile poz verirken çekilmis bir fotografını paylasıyoruz. Bu fotograf bize ayrıca burada bir eğlence programının da olduğunu dogrulamaktadır.
1960'lar Theodora Canlı Balık Restaurant'ta, dansöz ile poz
Lido Hotel Restaurant / Ortaköy - Istanbul; 1960'lar
Yazımıza arsivimizden çıkan, özel bir geceden kuzenlerle birlikte çekilmis birçok fotografa ev sahipligi yapmıs Lido Hotel Restaurant ile devam ediyoruz. Lido Hotel Restaurant, 1942 yılında Ortaköy, Istanbul'da açılmıstır. Kayıtlara göre, otelin yüzme havuzu Istanbul'un ilk moden yüzme havuzudur. Havuz etrafındaki mozaikler, Bedri Rahmi Eyüpoglu'nun sanatıdır. Gene Bedri Rahmi Eyüpoglu ilk büyük duvar resmini 1943 yılında Lido Hotel'in duvarına yapmıstır.
1960'lar Lido Hotel Restaurant
Lido 1960'lı yıllarda oldukça popüler bir yer olup, aile üyelerimizden Leonidas Vafiadis'in de favori mekanlarından biriydi. Arsivimizden çıkan fotograflar, Aleko Vafiadis ve kuzeni Leonidas Vafiadis'in aileleriyle birlikte kutladıgı özel bir gecede çekilmistir. Asagıdaki fotografta burada çekilmis fotograflardan birini sizlerle paylasıyoruz.
1960'lar Vafiadis Ailesi Lido Hotel Restaurant'ta
2000'li yıllarda Lido Hotel Restaurant'a çok yakın bir konumda açılmıs bir gece kulübü oldukça popüler olmustu. Bu mekan Laila idi. Bu gece kulübü trendi ile birlikte 2001 yılında Lido Hotel, Havana'ya dönüşmüş ve ardından da ünlü gece kulübü Reina'ya. Maalesef bugün Reina'yı, 2017 yılbası gecesi yasanan korkunç terör saldırısı ile hatırlıyoruz.
Azderoglu Restaurant / Arnavutkoy, Istanbul; 1980'ler
1970ler'in Arnavutköy'ünden bir baska ünlü taverna ile devam ediyoruz. Azderoglu Restaurant, Bogaz'da en popüler tavernalardan biri olup, bu ününü biraz da sarkıcı Alex'e borçluydu. Maalesef burası hakkında kitaplarda ve internet üzerinde çok az bilgiye ulasabildik, fakat sosyal medya üzerinde tanıstıgımız ve burayı bilen insanlardan bazı bilgileri öğrendik. Ayrıca buranın ismine 2018 yılında basılmıs olan Rakı Ansiklopedisi isimli kitapta, Arnavutköy baslıgı altında rastladık. Gelin kitaptan bu bölümü okuyalım ve 1950-1970'ler Arnavutköy'ü hakkında fikir sahibi olalım.
Arnavutköy, Panayır zamanlarında açık hava meyhanesine dönen, vakti zamanında Beyoglu kadar meyhanesi oldugu iddia edilen Bogaziçi semti. Arnavutköy, birçok ehlikeyif edebiyatçıyı da buyur etti. Ne de olsa –adının aksine– daha çok orta halli Rumların yerlestigi bir köydü. 20. yüzyıldan yadigâr bazı mekânlar: Bir kapısı tramvay caddesine, öbür kapısı deniz kıyısına açılan, yerleri tas mozaikten, yüksek tavanlı, bol ısıklı Arnavutköy'ün namlı gazinosu Vapur Iskelesi, Sait Faik ve Edip Cansever'in Arnavutköy duraklarından Karamiço Meyhanesi, Kaptan, Rema Lokantası, Neşe Meyhanesi...
Eski Arnavutköy; Akıntı Burnu kösesinde Todori'nin meyhanesi ve Karlo'nun lokantası
1957'deki kıyı düzenlemesi sonucu yıkılan Akıntı Burnu meyhanelerinden bazılarını da hatırlatmakta fayda var: Udi Marko'nun Gazinosu, Todori Pandi ve ogullarının gazinosu, Çınarlı Bahçe Gazinosu...
Salâh Birsel, 1970'lerde "meyhaneden ve içkili lokantadan geçilmez" dedigi semtte saydıgı Alex, Azderoğlu Balık Lokantası, Huzur, Kuyu, Altın Balık, Taverna Restaurant, Bogaziçi Lokantası, Restaurant Mimi, vs. gibi mekânlardan bugüne degin varlıgını sürdüren sadece –eski bir yalıda 1957'den beri ikamet eden– Kuyu Balık'tır
Azderoglu Restaurant ailemizin en sevdigi restaurantlardan biriydi. Arsivimizdeki fotograflar dogrultusunda, rahatlıkla söyleyebiliriz ki Stavros Vafiadis burayı çok severdi. Asagıdaki fotografta, Stavros'u arkadasıyla birlikte, dansöz masada dans ederken, Azderoglu Restaurant'ta görmektesiniz.
1980s Stavros arkadasiyla Azderoglu'nda
Azderoglu Restaurant, ailemizin hikayesinde de önemli bir yere sahiptir. Stavros Vafiadis ve Theodora Koulurgioti'nin dügünü burada yapılmıstır. Asagıdaki fotoğrafta, Stavros'u damatlıgı içerisinde, Azderoglu'nun ünlü şarkıcısı Alex ile poz verirken görmektesiniz.
1980'ler Stavros ,Alex ile, Azderoglu
Yeniceri Restaurant / Yenikoy, Istanbul; 1980'ler
Aile arsivimizden hareketle sizlerle bir baska restoranı, Yeniköy'deki Yeniçeri Restaurant'ı paylasıyoruz. Azderoglu'nda oldugu gibi maalesef burası hakkında da çok az bilgiye ulasabildik. Bazı kaynaklara göre, Yeniçeri Restaurant 1968 yılında, ünlü sinema sanatçısı Orhan Günşiray tarafından açılmıstır (kimileri onun mekanın ortagı olduğunu söylemektedir). 1970'li yıllarda oldukça popüler olan mekan, Ayhan Isık, Sadri Alısık ve Çolpan Ilhan gibi ünlü isimleri de agırlamıstır.
Orhan Gunsiray
Orhan Günsıray'dan bahsettigimize göre kendisi hakkında kısa bir bilgi paylasalım. Orhan Günşıray, 1928 yılında Istanbul'da dogmustur. 1957'den 2006'ya neredeyse 100 filmde oynamıstır. Ilk sinemaskop siyah beyaz Türk filmi, Sırat Köprüsü'nün yapımcısı ve basrol oyuncusudur. 2008 yılında Istanbul'da vefat etmistir.
Arsivimizde bu restauranttan, aynı gecede çekilmis üç adet fotograf mevcuttur. Görünen o ki, bu fotograflar Stavros ve Theodora'nın bir kutlama yaptıgı gecede çekilmistir.
1980'ler Stavros ve Theodora, Yeniceri Restaurant'ta, dansöz ile poz
Kervansaray Restaurant & Gece Kulübü / Harbiye, Istanbul; 1980'ler
Yazımızı bitirirken sizlerle Kervansaray Gece Kulübü'nü paylasıyoruz. Bu gece kulübü 1960'larda faaliyete geçmis olup, günümüzde hala devam etmektedir. Istanbul'un en eski ve özel sovlu gece kulüplerinden biridir.
Fotograf arsivimizde bu mekana ait 1980'lerde çekilmis iki adet fotograf bulunmaktadır. Vafiadis ailesinin misafirleriyle bir gecesinden çekilmistir bu fotograflar. Asagıdaki fotografta Aleko Vafiadis'i ailesi ile birlikte, dansöz ile poz verirken görmektesiniz. Fotograftaki kalabalık ise mekanın 1980'lerde ne kadar popüler oldugunun da adeta bir kanıtı niteligindedir.
1980'ler Aleko Vafiadis ailesiyle Kervansaray'da, dansöz ile poz
Bu yazımızda sizlerle, arsivimizden çıkan fotograflar dogrultusunda Istanbul'un 1960'lardan 1980'lere ünlü birkaç mekanını paylastık. Farklı mekanlardan yeni fotograflara ulastıgımız takdirde, bu yazımızı güncelleyecegiz. Konu ile ilgili fotografları ayrıca 'Gece Hayatı & Dansözler, 1960 -1980'ler' baslıklı galerimizden de görüntüleyebilirsiniz.
Yazan: 2mi3, Mart 2021
Kaynakça:
1-Reşad Ekrem Koçu, Istanbul Ansiklopedisi, 1944-1973
2-Rakı Ansiklopedisi, 2018
3- http://mimdap.org/2017/02/cifte-saraylar-mevkiinde-lidodan-reinaya-arif-atylgan/
4- https://tr.wikipedia.org/wiki/Orhan_G%C3%BCn%C5%9Firay
5- https://www.evrensel.net/yazi/77980/orhan-gunsiray-yesilcamin-capkin-jonu