Arabalar Vafiadis ailesi erkekleri için her zaman bir tutku olmustur. Diyebiliriz ki bu arabalar, bu büyük çocukların degerli oyuncaklarıydılar. Aile arsivindeki fotograflar ve anlatılan hikayelerden ailenin 1940'lı yıllardan itibaren araba sahibi oldugunu anlayabiliyoruz. Dodge, Ford, Studebaker, Opel, Anadol ve daha birçok model ailenin yasantısında onlara eslik etmistir. Bu yazımızda sizlerle 1940-1980 yılları arasında ailenin kullandıgı arabaları, fotografları, anıları ve detaylarıyla paylasacagız.
Amerikan'dan Polonya Arabaları'na 1940-1960'lar
Amerikan arabaları her zaman Hurmuzios, Aleko ve Stavros Vafiadis'in favorisi olmustur. Bu arabalar çok genis bir yapıda, estetik bir görünüse sahip olup, motor sesi bile ilgisi olan insana güzel gelir. Uzun yıllar boyunca Vafiadis ailesi Amerikan arabaları kullanmış, fakat daha sonra belirsiz nedenlerden ötürü Leh, Fransız ve Türk modellerine yönelmislerdir. Gelin 1947 model Dodge ile baslayalım ve diger modellerle devam edelim.
1947 Dodge D24 Sedan (IST 6362) :
Vafiadis ailesinin ilk arabası, arsivdeki fotograflar ve hatıralara göre, bir 1947 model Dodge D24 Sedan'dır. Dodge, 1900 yılında iki kardes Horace E. Dodge ve John F. Dodge tarafından kurulan ve 1928 yılında Chrysler tarafından satın alınan bir Amerikan otomobil markasıdır. Dodge, Plymouth'un üzerinde orta fiyatlı bir marka olarak Chrysler ile varlıgını sürdürmüstür.
Hurmuzios Vafiadis ilk arabasını aldıgında bir ehliyeti yoktu ve hatta nasıl kullanacagını da bilmiyordu. Fakat bu onun için bir problem degildi, KasımpaÅŸa'lı Pepe Ä°smail ( pepe kekemelik problemi yaÅŸayanlar için kullanılan bir takma isim) adında bir ÅŸoför tutmuÅŸtu kendine.
Asagıda sizlerle Aleko Vafiadis'in 1947 model Dodge D24 Sedan ile birlikte, Kefeliköy'de yaÅŸadıkları evin önünde çektirdigi bir fotografını paylaşıyoruz. Plakaya dikkatle bakınız, IST 6362. Bu plaka Türkiye'de 1962 yılından evvel kullanılan araba plakalarına bir örnektir. 1962 Kasım ayında yeni bir düzenleme gelmis ve plakalar günümüzdeki halini almıstır.
Aleko Vafiadis ve 1947 Dodge D24, Kefelikoy
Vafiadis ailesinin bu 1947 model Dodge ile çok fazla anısı vardı. Aylarca Avrupa'yı bu arabayla gezmislerdi. Lütfen aÅŸagıda, Sandalyeciler Sokak'ta Aleko, amcası Minas ve arkadaÅŸlarıyla çekilen fotografa bakınız. Aracın önüne sabitlenmis, gezdikleri ülkelerden alınmıs farklı armaları göreceksiniz.
Aleko Vafiadis, arkadasları ve 1947 Dodge D24, Sandalyeciler Sokak
1952 Dodge Coronet Sierra Station, 1952 Studebaker, 1955 Ford Station (34 KA 831) :
Yıllar geçmis, Hurmuzios ve oglu Aleko arabayı degistirmeye karar vermisti ama markayı degil. Görünen o ki Dodge'tan memnun kalmıslardı. Belki de büyüyen aile için büyük bir arabaya ihtiyaçları vardı. Bu araba hakkında çok az bilgiye sahibiz, ama bununla da Avrupa'ya gittiklerini biliyoruz. AÅŸagıda sizlerle bu arabayla çekilmiÅŸ arsivimizdeki tek fotografı paylasıyoruz.
Vafiadis Ailesi ve 1952 Dodge Coronet Sierra Station, Kartal
Dodge Station'ın ardından, Aleko Vafiadis bir baÅŸka Amerikan markası olan, 1952 model bir Studebaker almıstı, fakat bu arabayı çok kısa bir süre kullanmıştı. Maalesef bu arabayla ilgili ne bir fotograf ne de bir anı mevcuttur. Bu arabanın ardından ise 34 KA 831 plakalı bir 1955 Ford Station alınmıs, fakat bu arabaya da dair tek bildigimiz yesil beyaz renkte oldugudur.
1960 Warszawa 201 F Kombi (34 DT 881) :
Vafiadis ailesinin kullandıgı bütün Amerikan arabalarının ardından, günün birinde Aleko Vafiadis yeni bir araba alıp enteresan bir markaya geçmisti. Bu FSO Warszawa diye Polonyalı bir markaydı ve arabanın modeli 1960 201 F Kombi olarak geçiyordu. FSO Warszawa, 1951–1973 yılları arasında II. Dünya Savaşı'ndan sonra Polonya'nın VarÅŸova kentindeki FSO fabrikasında üretilen yeni tasarlanmış ilk otomobildi. Araba ismini VarÅŸova (Warszawa) ÅŸehrinden almıştır. Bu arabalar çok agırdı ve yüksek yakıt tüketimine sahiplerdi. Taksi, polis arabası ve ambulans olarak kullanılan birçok Warszawa modeli vardı.
34 DT 881 plakalı bu araç Bursa'dan satın alınmıştı. BildiÄŸimiz üzere Aleko, 1955 Ford Station'ı burada satmıs ve bu Warszawa'yı almıştı. Bu arabayla ilgili enteresan olan bu araçların orjinalinde 2 kapılı oldugudur. Fakat Bursa'da bu araçlar modifiye edilerek 3 veya 4 kapılı hale getirilip dolmuÅŸ olarak kullanılıyordu. Aleko Vafiadis'in 1960 model Warszawa'sı 3 kapılı olarak Bursa'da modifiye edilmiÅŸti. 1960 Warszawa 201 F Kombi Vafiadis ailesi tarafından çok uzun yıllar kullanılmış ve bu arabayla Türkiye içerisinde çok fazla seyahat etmiÅŸlerdi. Stavros Vafiadis'in anılarında bahsettigi üzere, toplam 8 kiÅŸi bu aracın içerisinde, komÅŸuları Nektar ve Hrant Kazancıyan ile, birçok yeri gezmiÅŸlerdir.
AÅŸağıda sizlerle bu arabanın Vafiadis ailesi ve komÅŸularıyla çekilmiÅŸ bir fotografını paylaşıyoruz.
Vafiadis Ailesi ve 1960 Warszawa 201 F Kombi
Amerikan'a dönüÅŸ...1960-1970'ler
Polonya arabasından sonra, Aleko tekrar Amerikan modellerine dönmüÅŸtü. Bir Ford ve bir Chevrolet sürmüÅŸtü, fakat bunlar hayatında kullandıgı son iki Amerikan arabalarıydı...
1954 Ford (34 FD 323) :
Aleko, Warszawa marka arabasını sattıktan sonra tekrar bir Amerikan modeline dönmüstü. Bu sefer bu araba 1954 model bir Ford idi ve plakası 34 FD 323'tü. Bu arabanın renklerini, oglunun anılarından ögrendik, ördek başı yeÅŸil ve beyaz. Sizlerle burada bu arabayla Gelibolu'da çekilmiÅŸ bir fotografı paylaşıyoruz. Aleko arabasıyla poz vermis ve dikkatli bakarsanız araba içerisinde eÅŸi Giuseppina Sanzoni ve diger akrabalarını görebilirsiniz.
Aleko Vafiadis ve 1954 Ford, Gelibolu
1952 Chevrolet (34 AP 125) :
Aleko Vafiadis'in bahsettiÄŸimiz arabalara sahip olduÄŸu dönem içerisinde bir de 1952 model, 34 AP 125 plakalı bir Chevrolet'si de vardı. Bu kiÅŸisel bir araç deÄŸildi, mavi renkli, Muzaffer isminde bir ÅŸoförün çalıştığı taksiydi. Aile bu arabayı sattıktan sonra, Muzaffer ünlü Türk iÅŸadamı Vehbi Koç ve eÅŸi Sadberk Hanım'ın özel ÅŸoförü olmuÅŸtu. Stavros Vafiadis'in anılarına göre, Muzaffer ve karısı o dönem, bugün Sadberk Hanım Müzesi olarak bilinen Azaryan Yalısı'nın bahçesinde küçük bir evde yaÅŸamışlar.
AÅŸağıda sizlerle bu arabanın arÅŸivimizdeki tek fotoÄŸrafını paylaşıyoruz. Arabanın yan kısmındaki dama desenleri bu aracın bir taksi olduÄŸunu göstermektedir. Görünen o ki bu araç ÅŸahsi araba olarak da kullanılmış. Bu fotoÄŸrafta Aleko ve eÅŸi Giuseppina'yı Alexandroupoli'den akrabalarıyla görmektesiniz.
Aleko Vafiadis, akrabaları ve 1952 Chevrolet, Alexandroupoli
Fransız Arabaları, 1960'lar
Amerikan ve Polonya arabalarından sonra, şimdi sıra Vafiadis Ailesi'nin kullandığı Fransız arabalarına geldi. Opel, Peugeot ve Renault. Maalesef bu arabaların bir kısmının fotoğrafı yok ama sizlerle hikayelerini paylaşmak isteriz
1961 Opel Capitan :
1961 model Opel Capitan'ın hikayesi ailemizin anılarında çok kısa bir yer tutmaktadır. Aleko Vafiadis bu arabayı Ä°stanbul'da, Zincirlikuyu'da bir galeriden satın almış. Fakat arabadan hiç memnun kalmamış ve 15 gün sonra elden çıkarmış. Açıkçası bu arabanın ailemizdeki tek hikayesi budur. Ne fotoÄŸraf mevcut, ne de daha fazla bir anısı...
1965 Peugeot 404 (34 DR 534) :
Opel Capitan'ın ardından, Aleko Vafiadis bir baÅŸka Fransız markasına geçmiÅŸti. Bu sefer, 1965 model filiz yeÅŸili renginde, 34 DR 534 plakalı bir Peugeot 404'tü bu araba. Bu arabayla da ilgili çok fazla anı var ama maalesef hiç fotoÄŸrafı yok. Arabanın plakasına dikkat ettiniz mi? BildiÄŸimiz üzere 'DR', 'Doktor'un kısaltmasıdır. Bu araba önceden Amerikan Hastanesi'nin baÅŸhekimine aitmiÅŸ ve Aleko Vafiadis de bu arabayı kendisinden satın almış. Aleko'nun oÄŸlu Stavros, ehliyetini 1975 yılında bu arabayla almış.
Aleko'nun ikiz çocuklarının da bu arabayla çok fazla anısı mevcut. Birgün Grigoris, Maslak'ta bu arabayla bir kaza yapmış. Araba, Dolapdere'de Murat Usta tarafından tamir edilmiÅŸ. Araba tam tamirden çıkmış ki, bu sefer de Grigoris'in ikizi Haris bir kaza yapmış. Araba tekrar Dolapdere'ye, Murat Usta'ya gelmiÅŸ fakat tamirden çıkar çıkmaz bu sefer Grigoris tekrar bir kaza geçirmiÅŸ. Tüm bu kazalardan sonra, Aleko arabayı Ortaköy'de Civatacı Levon diye birine satmıştır.
1974 Renault 12 (34 SF 676) & 1973 Renault 12 (34 PF 195) :
Opel ve Peugeot'nun ardından, Aleko Vafiadis farklı zamanlarda iki farklı Renault 12 kullanmıştı. Bunlardan biri 1974 model, beyaz renkli olup plakası 34 SF 676 ve diÄŸeri ise 1973 model sütlü kahve renginde ve plakası 34 PF 195'di. Åžanslıyız ki tüm Fransız modelleri içerisinde 1974 Renault 12'nin, KurtuluÅŸ AkaÄŸalar Caddesi (Akarca YokuÅŸu) üzerinde, Stavros Vafiadis ile çekilmiÅŸ bir fotoÄŸrafı mevcut.
Stavros Vafiadis ve1974 Renault 12, Kurtulus
Bu fotoÄŸraf 1978 yılında, Stavros askerden Istanbul'a izne geldiÄŸinde çekilmiÅŸti. Renault 12 ayrıca dönemin polis aracı modellerinden de biridir.
Fransız'dan Türk arabalarına, 1970-1980'ler...
Fransız arabalarının ardından, Vafiadis ailesi Anadol ve Murat 124 gibi Türk markalarını kullanmaya baÅŸlamıştı. Anadol, Türkiye'nin ilk yerli seri üretim binek araç markası olmuÅŸtur. Ä°lk modeli Anadol A1 (1966–1975), 1961'deki talihsiz Devrim sedandan sonra çıkan ikinci Türk otomobiliydi. Anadol otomobilleri ve pick-up'lar 1966-1991 yılları arasında Ä°stanbul'da Otosan Otomobil firması (Reliant FW5) Sanayii tarafından üretilmiÅŸti. Türkiye'de tasarlanan ve üretilen ilk otomobil Anadol olarak kabul edilir. Ancak Anadol'un tasarımı Ä°ngiliz Reliant tarafından yapılmış ve bu firmadan alınan lisans ile Otosan'da üretim yapılmıştır. Anadol'un ÅŸasisi, motoru ve ÅŸanzımanları Ford'dan temin edilmiÅŸtir. Anadol marka arabalar 1970'li yıllarda Türkiye'de çok ünlüydü. Murat 124 de bir Türk markası olarak bilinmektedir ama tam olarak öyle deÄŸildir. Bu arabalar, 1971 yılında TOFAÅž'ın Bursa fabrikasında Fiat 124 ÅŸasisine yerleÅŸtirilmiÅŸ ve Türkiye'de yabancı ruhsatla üretilen ilk otomobil olmuÅŸtur. Murat adı Fiat markasının Türkiye'ye uyarlanmasıdır. Koç Holding ve Fiat, bu isim deÄŸiÅŸikliÄŸiyle Türk tüketicisine yerli bir otomobil sunumunu vurgulamak için yapılmıştır. Bu arabaların Türkiye'de çok popüler olmasıyla, Vafiadis ailesi de iki Anadol ve bir Murat 124 sahibi olmuÅŸtur.
1979 Anadol Station (34 L 4660) & 1972 Anadol (34 ZN 731) :
Vafiadis ailesi iki Anadol marka araba sahibi olmuÅŸtu. Bunlardan biri 1979 model, mavi beyaz renkte 34 L 4660 plakalı Anadol Station idi. Bu araba Aleko Vafiadis'e aitti. Maalesef bu arabanın bir fotoÄŸrafı yoktur, detaylarını ise aile anılarından ortaya çıkardık.
DiÄŸer Anadol ise 1972 model olup, 34 ZN 731 plakasına sahipti. Bu araç ise Stavros Vafiadis'e aitti. AÅŸağıda sizlerle bu arabanın bir fotoÄŸrafını paylaşıyoruz.
Stavros Vafiadis ve1972 Anadol, Kurtulus
Burada Stavros'u, KurtuluÅŸ AkaÄŸalar Caddesi (Akarca YokuÅŸu) üzerinde aracıyla birlikte görmektesiniz. Daha evvel paylaÅŸtığımız fotoÄŸraf gibi, bu da Stavros'un askerden Ä°stanbul'a izne geldiÄŸi gün çekilmiÅŸtir. Aslında bu iki fotoÄŸraf da aynı gün çekilmiÅŸtir ve bu bize göstermektedir ki Aleko'ya ait bir Renault 12 varken, Stavros'un da Anadol'u varmış.
Konu dışı ama biraz bu fotoÄŸraf hakkında konuÅŸalım. Duvarda bir slogan görüyorsunuz ve 'KurtuluÅŸa kadar SavaÅŸ' yazıyor. Bu bize, sol ve saÄŸ kesimler arasında politik problemlerden dolayı, Türkiye'nin 1978 yılındaki halini tekrar hatırlatmaktadır.
1976 Murat 124 (34 TE 245) :
Yazımızda sona doÄŸru geldik. Sizlerle paylaÅŸacağımız son araba 1976 model Murat 124. Bu bölümün başında da belirttiÄŸimiz gibi, Murat Fiat markasının Türkiye'ye bir uyarlamasıydı. Bu arabalar Türkiye'de bir dönem çok popüler olup, günümüzde hala hayranları mevcuttur. Aleko Vafiadis'in de 1976 model, sütlü kahve renginde, 34 TE 245 plakalı bir Murat 124'ü vardı. Bu arabayı uzun yıllar kullanmıştı. Hatta 1984 yılında, Vafiadis ailesi hepberaber bu araç ile Imbros'a (Gökçeada) gitmiÅŸlerdi. AÅŸağıda sizlerle bu arabanın bir fotoÄŸrafını paylaÅŸmak isteriz. Bu renkli fotoÄŸrafta, Stavros'un eÅŸi Theodora Koulurgioti'yi araba ile poz verirken görmektesiniz.
Theodora Koılurgioti ve 1976 Murat 124
Bu arabaların dışında, zamanla, aile baÅŸka araba modellerini de kullanmıştır. Ama bahsettiklerimizle karşılaÅŸtırdığımızda hepsi modern modellerdi. Belki yıllar sonra ,80'li , 90'lı ve 2000'li yılların otomobilleriyle ve diÄŸer aile üyelerinin arabalarıyla 'Kullandığımız Arabalar' makalesinin devamını sizlerle paylaşırız.
​
Daha fazla araba için 'Kullandığımız Arabalar- 1950s-60s' fotograf galerisini ziyaret edebilirsiniz.
​
Yazan: 2mi3, Mayıs 2021
​
Kaynakça:
​
​
​