1920'lerden aile büyüklerinizi hiç hareket halinde görebildiniz mi? Eger bir kameraları olduysa, bir video çektilerse, cevabınız belki evet olabilir. 2mi3museum aile arsivi içerisinde yüzlerce fotograf mevcut, fakat videolar yok denecek kadar az. ArÅŸivimizdeki en eski videolar, 1980'li yıllarda çekilmis ve ailenin yaÅŸlılarını bu videolarda, o dönem yaÅŸamadıkları için göremiyoruz. Fakat artık bir sansımız var...
​
2021 yılında, online soybilim platformu MyHeritage, Deep Nostalgia adında çok ses getiren bir uygulama yayınladı. Bu uygulama, kullanıcıların duragan fotograflarda gerçekçi yüz animasyonları oluÅŸturmasına olanak tanıyan yapay zeka destekli bir hizmettir. Kısaca, bu uygulama ile eski fotoÄŸraflarınızı hareketlendirebilir -hepsini degil, uygulama için uygun olanları- ve hiç tanışmadığınız aile büyüklerinizden bir tebessüm görüp gözlerinizin içine derin bir bakış duyumsayabilirsiniz. Duygusal, sihirli ve bir o kadar da ürpertici duyuluyor...
Deep Nostalgia'yı ilk denediÄŸimizde, bize çoÄŸu korku filminde yer alan klasik bir sahneyi anımsattı: Hareketli portreleri... Sadece korku filmlerinde deÄŸil, bunu çok ünlü Harry Potter serisinde de görmüÅŸsünüzdür. Yazımızın geri kalanında, sizlerle geçmiÅŸten 100 yıllık tebessümleriyle 2mi3museum'un hareketli portrelerini paylaÅŸacağız. Gelin Liborio Sanzoni ile baÅŸlayalım ve diÄŸer aile üyeleriyle devam edelim.
Liborio Sanzoni, 1910'lar:
Liborio Sanzoni, 1881 yılında Edirne, KaraaÄŸaç’ta doÄŸmuÅŸtu. Babası 1870’lerde Palermo’dan KaraaÄŸaç’a göç eden Giovanni Marco Sanzoni ve annesi Anna Catharina Zundo idi. Bütün hayatı Edirne’de geçmiÅŸti. Burada KaraaÄŸaç Tren Ä°stasyonu’nda çalışmış, Aspasia Stamatyadis ile evlenmiÅŸ ve emekliliÄŸinde ise bir bakkal açıp ömrünün sonuna kadar çalışmıştı. 1910’dan size gelen Liborio’nun bu tebessümü, onun düÄŸün fotoÄŸrafından Deep Nostalgia desteÄŸi ile elde edilmiÅŸtir. Liborio Sanzoni hakkında daha fazla bilgiye Sanzoni: Palermo’dan KaraaÄŸaç’a ve Elyazıları: Ä°çerikleri ve Tercümeleri yazımızdan ulaÅŸabilirsiniz.
Kiryaki Akasi, 1920'ler:
Kiryaki Akasi 1880’li yıllarda Sakız Adası’nda doÄŸmuÅŸtur. Annesinin adı Loxandra idi fakat maalesef babasının adını bilmemekteyiz. Kiryaki ailesiyle Istanbul’a 1880’li yıllarda göç etmiÅŸti. Belki de bu göç o yıllarda Sakız Adası’nda gerçekleÅŸen depremin ardından gerçekleÅŸmiÅŸtir. Istanbul’da, Kiryaki Akasi, Bahçeköy’de yaÅŸamış ve burada Nicholas ÇakıroÄŸlu ile evlenmiÅŸtir. Sofia isminde bir kızları olmuÅŸtu. Kiryaki, ömrünün sonuna kadar Sarıyer, Bahçeköy’de yaÅŸamış ve 1950’li yıllarda burada vefat etmiÅŸtir. Kendisinin bu hareketli fotoÄŸrafı, 1920’lerde çekilmiÅŸ bir aile fotoÄŸrafından üretilmiÅŸtir.
Sofia ÇakıroÄŸlu, 1920'ler:
Sofia ÇakıroÄŸlu 1922 yılında Bahçeköy, Sarıyer’de doÄŸmuÅŸtu. Hemen yukarıda da belirttiÄŸimiz gibi, annesi Kiryaki Akasi ve babası Nicholas ÇakıroÄŸlu idi. Sofia ÇakıroÄŸlu ailemizde, birçok çocuÄŸun yetiÅŸmesinde yardımcı olduÄŸu ve bir kısmını da vaftiz ettiÄŸi için önemli bir yere sahiptir. Sofia, Büyükdere’de Ä°talyan Okulu’na gitmiÅŸti. Bu hareketlendirdiÄŸimiz fotoÄŸraf onun okul günlerinde önlüÄŸüyle çektirmiÅŸ olduÄŸu bir fotoÄŸraftan oluÅŸturulmuÅŸtur. Sofia Sarıyer’de büyümüÅŸ ve burada evlenmiÅŸtir. 2012 yılında ise Istanbul’da vefat etmiÅŸtir. Kendisi hakkında daha fazla bilgiye Sofia ÇakıroÄŸlu: Asla Unutma baÅŸlıklı yazımızıdan ulaÅŸabilirsiniz.
Loxandra Akasi, 1920'ler:
Loxandra Akasi arÅŸivimizde fotoÄŸrafı bulunan ve bilinen en eski aile büyüklerinden biridir. Kendisi 1850'li yıllarda Sakız Adası'nda dünyaya gelmiÅŸtir. EÅŸinin ismini bilmesek de, çocuklarının ismi kayıtlarımızda mevcut: Kiryaki, Fotini, Theodoros, Gianni, Yorgo ve Anasto. Sakız Adası'ndan Ä°stanbul'a göçün ardından Kiryaki Akasi ile birlikte yaÅŸamışlardır. Kızı Fotini Akasi'nin Salamina'ya gitmek zorunda kalmasının ardından Loxandra, torunu Theodora Akasi'yi büyütmüÅŸtür. Kuzenler, Theodora ve Sofia, Loxandra ve Kiryaki himayesinde birer kardeÅŸ gibi büyümüÅŸlerdir. Loxandra'nın bu hareketli portresi, onun 1920'lerde çekilmiÅŸ arÅŸivimizdeki tek fotoÄŸrafından oluÅŸturulmuÅŸtur.
Fotini Akasi, 1940'lar:
Fotini Akasi 1880'lı yıllarda Sakız Adası'nda, yukarıda fotoÄŸrafını ve hikayesini paylaÅŸtığımız Loxandra'nın kızlarından biri olarak dünyaya gelmiÅŸti. Kendisi, Theodora Akasi'nin annesi, Koskeri kardeÅŸlerin büyükannesi ve Koulurgioti kardeÅŸlerin büyük büyükannesidir. Fotini Akasi, ailesiyle birlikte Istanbul'da yaÅŸarken -sebebi bilinmiyor- burayı terk etmek zorunda kalmış ve Salamina'ya yerleÅŸmiÅŸti. Fotini giderken annesi Loxandra ona, kızı Theodora'yı daha iyi ÅŸartlarda yetiÅŸtirmek için Ä°stanbul'da kendisine bırakmasını söylemiÅŸ ve gerçekten de öyle yapmışlar. Ayrıca bildiÄŸimiz üzere, Fotini Akasi, Salamina'da yaÅŸadığı dönemde Ä°kinci Dünya Savaşı, Nazi Ä°ÅŸgali'ni de yaÅŸamıştır. Bu fotoÄŸraf arÅŸivimizde Fotini'ye ait tek fotoÄŸraftır ve ÅŸanslıyız ki Deep Nostalgia ile harekete geçirebildik.
Stamatia Koskeri, 1920'ler:
Stamatia Koskeri 1890'lı yıllarda Istanbul'da doÄŸmuÅŸtu. Kendisi hakkında maalesef çok az bilgiye sahibiz, ama neyseki bir fotoÄŸrafı aile arÅŸivimizde mevcut. Kendisi, Koulurgioti kardeÅŸlerin dedesi olan Nicholas Koskeri'nin annesidir. Stamatia hakkında tek bildiÄŸimiz; ilk baÅŸta Nicholas'ın da biyolojik babası olan Rum bir adamla evli olduÄŸu, fakat bu adamın bir yerlere gitmek zorunda kalıp yıllar sonra ailesine ulaşıp onları çağırdığında, Stamatia'nın Italyan Vincenzo Koskeri ile evli olmasından ötürü gidememesidir.
Nicholas Koskeri, 1920'ler:
Nicholas Koskeri 1922 yılında Rumeli Feneri, Istanbul'da doÄŸmuÅŸtu. Yukarıda da bahsettiÄŸimiz üzere, kendisi Stamatia Koskeri'nin oÄŸludur.Nicholas'ın da hikayesi eksiktir, kendisine ait sadece birkaç fotoÄŸraf var arÅŸivimizde. Nicholas'ın orjinal soyadı Triandafilidis'dir, fakat kendisi biyolojik babasını hiç görmemiÅŸtir. Niko, Sarıyer'de üvey babası Vincenzo tarafından yetiÅŸtirilmiÅŸ, bir marangoz ve bir balıkçıydı. Yıllar sonra Theodora Akasi ile evlenecek ve üç çocukları olacaktı: Maria-Antoinette, Alexandra ve Lambrini.
Hurmuzios Vafiadis, 1930'lar:
Hurmuzios Vafiadis 1896 yılında Istanbul, Aksaray'da, Rum bir ailenin dokuz çocuÄŸundan biri olarak dünyaya gelmiÅŸti. Babası Stavros Vafiadis Sakız Adası'ndan, annesi Efrosinni ise Bursa, Trilye'dendi. Babasından marangozluÄŸu öÄŸrenen Hurmuzios, onunla birlikte Küçük Yeni Han'da küçük bir atölyede çalışmaya baÅŸlamıştı. Hurmuzios, çalışkanlığıyla zamanla alanında baÅŸarıya ulaÅŸmış, küçük bir atölyeden baÅŸlayıp hanın tamamını satın almış ve Ä°stanbul'un tanınan insanlarından biri olmuÅŸtu. Ermeni asıllı Ashen ile evlenmiÅŸ ve Aleko isminde bir oÄŸlu olmuÅŸtu. Hurmuzios 19 Ocak 1960 yılında Istanbul'da vefat etmiÅŸti. Kendisi hakkında daha fazla bilgiye, Vafiadis: Bir Atölyenin Ä°zinde, Vafiadis: Goriller & Ortaköy, Vafiadis: Bir Zamanlar Askerdik baÅŸlıklı yazılarımızdan ulaÅŸabilirsiniz.
Efrosinni Vafiadis, 1920'ler:
Efrosinni Vafiadis 1876 yılında Trilye, Bursa'da doÄŸmuÅŸtu. Babasının adı Aristokli ve annesinin adı ise Mariorice idi. Soyadını Vafiadis olarak belirttik fakat bu Stavros Vafiadis ile evlendikten sonra aldığı soyadıdır, evlenmeden önceki soyadını hala arıyoruz. Efrosinni aile içerisinde 'Froso' olarak bilinir. Stavros ile evliliÄŸinde dokuz çocukları olmuÅŸtur. Hurmuzios, Yorgos, Minas, Koco, Alexandra, Apostol ve çok küçük yaÅŸlarda ölen üç çocuk daha. Froso'nun bu hareketli fotoÄŸrafı, arÅŸivimizdeki tek fotoÄŸrafından oluÅŸturulmuÅŸtur. Bu fotoÄŸraf biraz çizim gibi olduÄŸu için, animasyon hali de diÄŸerlerinden farklıdır. Efrosinni Vafiadis 1953 yılında Istanbul'da vefat etmiÅŸtir.
Golfo Koulurgioti, 1970'ler:
Golfo Koulurgioti 1900'lü yıllarda Istanbul'da doÄŸmuÅŸtur. Maalesef ailesinin isimlerini bilmiyoruz fakat Stephanos Koulurgioti ile evlenip beÅŸ çocukları olduÄŸunu biliyoruz: Nicholas, Zaharo, Strato, Dimitri and Anna. Ailede anlatılan hikayelere ve daha birçok kiÅŸiden duyduÄŸumuza göre Golfo uzun saçlarıyla köyün en güzel kızıymış. Ve kocası Stephanos, koca yürekli, yardımsever bir insanmış ki zaten Imbros'ta ona 'Elmas gibi kıymetli' anlamına gelen 'Diamandara' lakabı verilmiÅŸ. Bu lakap o kadar iyi bilinirmiÅŸ ki, birçok insan bu ailenin üyelerine 'Diamandara'nın oÄŸlu', 'Diamandara'nın eÅŸi'...diye hitap edermiÅŸ.
Deep Nostalgia sayesinde artık atalarımızı hareket halinde görme ÅŸansımız var. Gülümsemelerini görmek ve doÄŸrudan gözlerimize bakışları gerçekten garip bir duygu. Uygulamanın isminden de anlaşılacağı gibi gerçekten bize derin bir nostalji yaÅŸatıyor. Bu yazımızda sizlerle 2mi3museum'un hareketli portrelerini, kısa öyküleriyle birlikte paylaÅŸtık. Daha fazla hareketli portre oluÅŸturdukça bu bölümde sizlerle paylaÅŸacağız.
​
Yazan: 2mi3, Nisan 2021
​
Kaynakça: