Neredeyse herkesin kendine özgü bir el yazısı vardır. Birbirine çok benzer el yazılarını bulmak zordur. Hatta yazarı tanımlayabildigini iddia eden, yazma sırasındaki psikolojik durumu gösteren veya kisilik özelliklerini degerlendiren el yazısının fiziksel özelliklerinin ve kalıplarının analizi olan Grafoloji adlı bir çalısma alanı da bulunmaktadır. 2mi3museum olarak, aile büyüklerimizin farklı zamanlardan el yazılarına sahip oldugumuz için kendimizi sanslı saymaktayız. Özellikle fotograflar, arkasına kendi el yazılarıyla notlarını yazdıkları alanlar olmuslardır. Bazen mektuplarda ve not defterlerinde de onların el yazılarına rastlıyoruz. Açıkcası bir grafolog ile beraber bu yazıları analiz etmedik, çünkü - simdilik - sadece içerikleriyle ilgileniyoruz. Bu yazımızda sizlerle arsivimizdeki el yazılarından, içerikleri, detayları ve çevirileriyle birlikte detayları paylasacagız.
Liborio Sanzoni: Tambosco'ya Mektup, 24 Mayıs 1914 - Karaagac, Edirne
Liborio Sanzoni'nin Tambosco'ya Mektubu, 24 Mayıs 1914 - Karaagac
Daha evvel 'Sanzoni: Palermo'dan Karaagac'a' baslıklı yazımızda bu mektuptan bahsetmistik. Liborio Sanzoni'nin Karaagaç Tren Istasyonu'nda bir rolü oldugunu biliyorduk fakat hakkında hiçbir fotograf ve belgeye ulasamamıs, sadece aile içerisinde anlatılan hikayelerden duyuyorduk. Bir gün, rutin arastırmalarımız sırasında, Liborio Sanzoni'nin Cumhurbaskanlıgı Arsivleri'nde bir mektubuna ulastık. Mektubu önce kızı Giuseppina Sanzoni'ye gösterdik fakat babasının el yazısını okuyamadı. Ardından mektubu Instagram hesabımızda paytlastık ve Sn.Esra Yaman bizler için okuyup, tercüme etti ( kendisine bu degerli destegi için bir kez daha çok tesekkür ederiz ). Ögrendik ki, Liborio'nun gerçekten de Karaagaç Tren Istasyonu'nda bir rolü varmıs. Asagıda bu mektubu orjinal diliyle ( Italyanca ) ve Türkçe çevirisiyle sizlerle paylasıyoruz.
Liborio Sanzoni, 1910s
Caragatch-Adrianopolis
24 Maggio 1914
​
Carissimo Tambosco,
Disgraziatamente lunedì ho ricevuto la tua cartolina e non hopotuto risponderti prima di oggi domenica perché come sai la domenica si vuole vedere qualcheduno interessato per lavori. Così ieri sera è arrivato Giuseppe (Daboit/Debois/Dubois?) egli ho fatto parlare all’architetto che fa la nuova stazione e questo ha accettato di occuparti. La giornata è di 40 piastre argento al giorno e questa paga si trova pure dalla Società francese dove pure vi sono due o tre squadre di operai italiani. Intanto il lavoro te la assicuro in un posto ma una volta che sarai qui, potrai andare dove ti pare. Però sei sicuro che a spasso non resterai. Nel caso che avresti bisogno di qualche cosa, avvertimi.
Salutandoti con tutta la tua famiglia.
​
Arrivederci!
​
Tuo amico,
Liborio Sanzoni
Karaagaç- Edirne
24 Mayıs 1914
Çok sevgili Tambosco,
Talihsizlige bak ki, kartpostalın Pazartesi günü elime geçti ve bugün yani Pazar gününden önce sana cevap vermeye firsatım olmadı, bildigin üzere Pazar günleri islere alaka duyan kisiler ile görüsülür.Velhasıl, dün aksam Giuseppe (Daboit/Debois/Dubois?) geldi ve kendisini yeni istasyonu yapan mimar ile konusturdum. Mimar, senin ile ilgilenmeyi kabul etti. Günlügü 40 gümüs para ve hatta aynı ödemeyi elinde iki ila üç italyan isçi takımı bulunduran Fransız Sirketi de saglıyor. Kısaca, sana sabit bir yerde is garanti ediyorum ama buraya geldigin zaman istedigin yere gidebilirsin. Ama sen dolanmamak hususunda emin misin? Olur da herhangi bir seye ihtiyacın olur ise, beni haberdar et.
Aileni ve seni selamlıyorum.
Görüsmek üzere,
​
Dostun,
Liborio Sanzoni
Bu mektupla birlikte, Liborio'nun Karaagaç Tren Istasyonu mimarı ile iyi iliskiler içerisinde oldugunu hissediyoruz. Ayrıca ögrenmekteyiz ki, tren istasyonunun insaasında farklı firmalar da bulunmus. Fransız sirkette Italyan isciler de varmıs ve Liborio'nun sözlerine bakacak olursak bunun Tambosco için bir avantaj oldugunu düsünüyoruz. Peki, Liborio'nun konustugu bu mimar kimdir? Arkadasımız Sn.Kutalmıs Bayraktar ile bu mektup hakkında sohbet ederken kendisi bu mimarın çok yüksek ihtimalle ünlü Türk mimar Ahmed Kemaleddin ( Mimar Kemaleddin ) oldugunu belirtti. Çünkü 1914'te insaa edilen yeni Karaagaç Tren Istasyonu, Mimar Kemalleddin'in önemli eserlerinden biridir. Sn. Kutalmıs Bayraktar'a bu çok degerli bilgiyi ortaya çıkarıp bizimle paylastıgı için çok tesekkür ederiz.
Mimar Kemaleddin
Mimar Kemaleddin'den bahsettigimize göre kendisi hakkında kısa bir bilgi verelim. Mimar Kemaleddin, 1870 yılında Kadıköy, Istanbul'da dünyaya gelmistir. Bir mimar olarak en ünlü isleri, yukarıda da belirttigimiz Edirne (Karaagaç) Tren Istasyonu, Plovdiv Tren Istasyonu, Bebek Camii, Mahmud Sevket Pasa Türbesi, Sultan Resad Türbesi , Istanbul Üniversitesi Kütüphanesi olarak söylenebilir. Mimar Kemaleddin'in anısına, 2009 yılında 20 Lira banknotlara fotografı ve arkasına bir baska önemli eseri Ankara'daki Gazi Üniversitesi basılmıstır.
Hurmuzios Vafiadis : Yirmi Kur'a Askerlik'ten Bir Not, 25 Haziran 1941 - Yozgat
Hurmuzios Vafiadis Notu, Yozgat, 25.06.1941
Hurmuzios'un bu notu bir fotograf arkasına yazılmıs ve biz de daha evvel 'Vafiadis: Bir Zamanlar Askerdik...' baslıklı yazımızda bu nota yer vermistik. Hurmuzios Vafiadis 46 yasındayken, 1941 yılında tekrar askere çagrılan vatandaslardan biriydi. Bu askere çagrılma olayı ' Yirmi Kur'a Nafıa Askerleri' olarak da bilinir. Hasta ve Yozgat'taki en yaslı askerlerden biri olmasına ragmen bu dönem sürekli ailesine güzel notlar göndermis Hurmuzios. Paros Dergisi Mart 2020 sayısında yayınladıgımız yazıda, Hurmuzios'un bu notundaki ilginç bir detayı Sn. Anastas Yordanoglu bulmus ve bize ulasmıstı. Asagıda bu notu Türkçe yazdıgı hali ve orjinal dilinde düzenlenmis haliyle sizlerle paylasıyoruz.
Hurmuzios Vafiadis, 1941
25/06/1941
93 Kilotan 98 kiloya çiktim. Bir Behlivan pültüm. Hergün güres yapıyorum. alekoya soyle itman yapsın, gelirsam çim londos gibi yere alacagım, yaramazlıkta yaparsa söyle tövecegim. Bayan Ashen’e Hususi Selamlar.
​
Hürmüz Davranoglu*
25/06/1941
93 kilodan 98 kiloya çıktım. Bir pehlivan buldum hergün güres yapıyorum. Aleko’ya söyle idman yapsın, gelirsem onu çim londos gibi yere alacagım, yaramazlık da yaparsa dövecegim. Bayan Ashen’e Hususi Selamlar.
​
Hürmüz Davranoglu*
Hurmuzios'un bu notundan anlıyoruz ki, ailesini endiseye düsürmemek istemis. Ve bunu bir saka ile yapmaya çalısmıs. Nottaki 'çim londos' kısmına dikkat ettiniz mi? Aslında burada bir yazım hatası yapmıs ve Jim Londos diyecegine 'cim londos' yazmıs. Yazım hatası da denemez ya, okundugu gibi yazmıs ismini. Jim Londos, 1930 ve 1940'larda ünlü bir güresçiymis. Anlasılan o ki, Hurmuzios'un da favori güresçilerinden biriymis. Jim Londos detayını bulup bizimle paylastıgı için Sn.Anastas Yordanoglu'na tekrar çok tesekkür ederiz.
Jim Londos
Jim Londos'tan bahsettigimize göre, kendisi hakkında kısa bir bilgi paylasalım. Jim Londos ( Τζίμ ΛÏŒντος ) Yunan asıllı bir güresci olup Amerika'da yasamıs ve 'Altın Yunan' lakabıyla anılmıstır. Gerçek adı Christos Theofilou'dur. 1894 yılında, Koutsopodi, Argos Yunanistan'da dünyaya gelmistir. Londos'un güres bransında uzun bir kariyeri olmus ve 1953 yılında emekli olmustur. Ömrünün geri kalanını hayır kurumlarına katkılar saglayarak geçirmistir. Londos, hayırseverlik çalısmaları için Amerika Birlesik Devletleri Baskanı Richard Nixon ve ayrıca Yunanistan Kralı Kral Paul tarafından onurlandırılmıstır.
Gabriel ( Soyadı? ) - FotoÄŸraf arkasında Yunanca bir Mâni, 27 Ocak 1927 - Fransa
Gabriel's Note behind his photo, 27 January, 1927, France
Bu yazımız için seçtigimiz son el yazısı Gabriel'e ait. Maalesef kendisinin soyadını bilmiyoruz, fakat kendisi Sofia Cakiroglu ve Theodora Akasi'nin teyzesi Anasto Akasi'nin esidir. Ve kendisine ait arsivimizde sadece arkasında notuyla beraber tek bu fotografı vardır. Bu notun yukarıda paylastıklarımız gibi bir hikayesi yok. Fakat arsivimiz için essizdir, çünkü arkasında 1920'den Yunanca bir mâni tasımaktadır. Bilinen bir mâni mi, yoksa Gabriel kendisi mi yazdı emin degiliz. Çok küçük bir elyazısıyla, fotografının arkasına adeta islemis. Fotografın üst kısmı, belki de bir çerçeveye sıgdırılmak için kesilmis. Fakat kelimelerden mâniyi anlayabiliyoruz. Asagıda bu mâniyi Yunanca orjinal dilinde ve Türkçe çevirisi ile paylasıyoruz. Okuyamadıgımız kısımları noktalarla gösterdik.
στÎλνω την φωτογραφία μου Κορμί ζωγραφισμÎνο
στήλε και συ απάντηση Γιατί θα περιμÎνω
Mov...la m....
27 Ιανουάριος 1927
....... Gabriel
​
Sana bir renkli fotografımı gönderiyorum,
Sen de bir cevap ver çünkü bekliyorum.
......
27 Ocak 1927
....... Gabriel
​
Görünen o ki, Gabriel Fransa'da uzaktayken sevgilisini özlemis ve hem kendisini göstermek hem de sevgilisinin bir fotografını görebilmek için bu notu göndermis. Eski günler tabii, uzaktan birbirlerini görebilmek için fotograf göndermekten baska sansları yok. Bu fotograf günümüzde bakınca sadece eski bir fotograf olarak gözükebilir, ama 1920'lerde tasıdıgı anlam ile ne kadar degerli oldugunu mutlaka bir düsünün.
​
Bu yazımızda sizlerle 2mi3museum'da bahsi geçen üç farklı aileden üç farklı el yazısı paylastık. Açıkçası aile arsivimizde arkası notlu birçok fotograf var. Fakat simdilik sizlerle bize en ilginç gelen örnekleri paylasıyoruz. Bu yazımızın içerigine uygun elyazı örnekleri buldukça, bu kısmı güncelleyecegiz.
​
* Vafiadis soyadı, 1934 yılında Soyadı Kanunu ile Davranoglu'na ( daha sonra da Daravanoglu ) çevrilmistir. Fakat Vafiadis ailesi iki soyadını da kullanmıs ve zamanla Vafiadis soyadını unutmamıstır.
​
Yazan: 2mi3, Ekim 2020
​
Kaynakça:
1- https://tr.wikipedia.org/wiki/Mimar_Kemaleddin
2- https://en.wikipedia.org/wiki/Jim_Londos
3- Sn.Esra Yaman, Sn.Kutalmıs Bayraktar ve Sn.Anastas Yordanoglu'na çok teÅŸekkür ederiz.